Motoryka mała

Motoryka mała

Motoryka mała to – najprościej mówiąc – sprawność dłoni i palców. Pozwala ona na wykonywanie precyzyjnych i wymagających czynności w sposób kontrolowany i harmonijny. Wykształcenie sprawności rąk jest niezbędne do pisania, rysowania, lepienia z plasteliny, malowania, budowania z klocków, nawlekania koralików na nitkę, chwytania i manipulowania przedmiotami (zwłaszcza drobnymi), zapinania guzików i zasuwania zamków, wiązania sznurówek i wielu innych. Motoryką dużą z kolei nazywamy – znów w pewnym uproszczeniu – sprawność całego dzieła, dużych grup mięśniowych. Od jej prawidłowego rozwoju zależy poprawne chodzenie, skakanie, czołganie, siadanie, wspinanie się, wchodzenie po schodach, a także świadomość ciała, poczucie równowagi i koordynacja wzrokowo-ruchowa.

Prawidłowy rozwój ruchowy dziecka

Nieprawidłowości w rozwoju motoryki małej są z reguły diagnozowane na etapie przedszkola. Do najczęstszych sygnałów alarmowych należą: trudności z odtwarzaniem wzorów i szlaczków, rysowanie lub pisanie w sposób nieczytelny i niestaranny, trudności z kolorowaniem, częste upuszczanie przedmiotów lub problemy z przekładaniem ich z miejsca na miejsce, kłopoty w wykonywaniu czynności dwiema rękami jednocześnie (np. przy operowaniu nożyczkami).

Jakość zdolności motorycznych dziecka wpływa na jego ogólny rozwój. Należy pamiętać, że dotykanie paluszkami to jeden z ważniejszych sposobów, na jakie maluch poznaje świat. Może ważyć przedmioty w dłoni, studiować ich faktury, czuć ich temperaturę. Precyzyjne ruchy dłoni, palców i przedramion to także podstawa prawidłowej koordynacji ruchowej, czyli harmonizowania ruchów z tym, co akurat obserwuje oko.

Zdolności motoryczne wpływają także na rozwój mowy u dziecka, należy bowiem pamiętać, że mówienie to czynność w sporej mierze także ruchowa, chodzi przede wszystkim o sprawność narządów artykulacyjnych, ale też ogólną świadomość ciała, koordynację i równowagę! Nie zapominajmy ponadto o tak ważnej podczas mówienia gestykulacji!

Niskie umiejętności manualne mogą przełożyć się na kłopoty z nauką, w tym – z pisaniem, rysowaniem, zapamiętywaniem nowych treści. Może to powodować także trudności w podejmowaniu zabawy razem z rówieśnikami, którzy nie doświadczają trudności np. w chwytaniu zabawek i operowaniu nimi.

Zabawy i ćwiczenia na motorykę małą

Warto zachęcać dzieci do udziału w zabawach rozwijających motorykę małą, nawet jeśli maluch nie zdradza jeszcze żadnych objawów zaburzeń w tym obszarze. Oto przykłady:

• zabawy paluszkowe,
• ugniatanie, lepienie,
• nawlekanie, wyrywanie, wypychanie, cięcie nożyczkami,
• zginanie, klaskanie, naciskanie,
• układanie puzzli (polecamy na przykład Pierwsze puzzle. Na spacerze lub Pierwsze puzzle. W domu),
• zabawa z książeczkami sensorycznymi
• zadania na rysowanie, bazgranie i pisanie: szlaczków, literek, plątaninek, obrazków (Bazgraki piszą po śladzie. Szlaczki oraz Literki),
• zapinanie guzików, samodzielne ubieranie się,
• malowanie rękami,
• kolorowanki,
• zgniatanie kulek z papieru,
• odbijanie małej (mieszczącej się w dłoni) piłki,
• przesypywanie kaszy, grochu, ciecierzycy (itp.) z pojemnika do pojemnika,
• wyciskanie nasączonej wodą gąbki i in.