Pamięć

Pamięć

Pamięć to jedna z ważniejszych funkcji ludzkiego mózgu. Odpowiada za 3 najważniejsze procesy „obróbki” informacji: kodowanie ich, magazynowanie, a następnie – odtwarzanie. Bez zasobów informacji zgromadzonych w pamięci nie moglibyśmy się rozwijać i uczyć. Najintensywniejszy rozwój pamięci przypada na okres dziecięcy, który charakteryzuje się ogólnym wzmożeniem procesów poznawczych i wykształceniem wielu kluczowych umiejętności. Warto w tym okresie mądrze wspierać młodego człowieka i zaoferować mu różne formy treningu pamięci.

Rozwój pamięci u dzieci

Dzieci rozpoczynające naukę przedszkolną wchodzą w fazę, w której rozwija się szybkość, pojemność oraz trwałość pamięci. W tym czasie ich pamięć jest niezwykle chłonna, ale też dość nieuporządkowana i przypadkowa. Dzieci interesują się nowymi informacjami wybiórczo, często pod wpływem impulsu, zapamiętują rzeczy najbardziej dla nich ciekawe lub zwracające na siebie uwagę. Pamięć jest wówczas mechaniczna, niekontrolowana, mimowolna.

Stopniowo następuje rozwój w kierunku pamięci zamierzonej, czyli poddanej logicznej kontroli. W wieku szkolnym dzieci powoli uczą się świadomie decydować o tym, co chcieliby zapamiętać, stawiają przed sobą (także za sprawą edukacji szkolnej) określone „zadania na zapamiętywanie”, np. partię materiału do nauczenia się na lekcje czy ciekawostkę, którą bardzo chcą znać i przekazywać innym. Osobną sprawą jest, że uczniowie, zwłaszcza młodsi, nie znają jeszcze skutecznych technik uczenia się, sposobów stymulowania swojej pamięci.

Trening pamięci dla dzieci

W jaki sposób właściwie wspierać rozwój pamięci u dzieci, jakie zabawy i ćwiczenia na wspomaganie pamięci warto wybrać?

• Układanie puzzli! Ale uwaga! Dziecko może zobaczyć obrazek do ułożenia tylko raz! Niech przyjrzy mu się dobrze i spróbuje z pamięci ułożyć puzzle!
• Pokażcie dziecku obrazek. Poproście, aby mu się spokojnie przyjrzało i zapamiętało jak najwięcej informacji. Następnie schowajcie ilustrację i poproście o odtworzenie jak największej liczby szczegółów, które znajdowały się na obrazku. Możecie też zadawać dziecku różne pytania: jakiego koloru był sweterek chłopca?, co dziewczynka trzymała w ręce?, ile jabłek było w koszyku?
• Ułóżcie na biurku lub łóżku rozmaite przedmioty, następnie poproście dziecko o zamknięcie oczu i wymienienie ich z pamięci. Możecie też zabrać jeden przedmiot i poprosić malca o zgadnięcie, czego brakuje. Inny wariant – zmieńcie coś w układzie drobiazgów i zapytajcie, co się zmieniło?
• Zabawa na kończenie zdań, przykładowo rodzic zaczyna dowolne zdanie, np. „Różowa świnka z niebieską kokardką na ogonie siedzi…” i prosi dziecko o powtórzenie tego początku i dokończenie zdania. Możecie też tworzyć łańcuszki słów, zdań lub skojarzeń – na zmianę podajecie słowa budujące jedno zdanie lub zdania tworzące opowieść. Podobnie ze skojarzeniami, np. lato – słońce – okulary przeciwsłoneczne – nos etc.
• Rymujcie! Podawaj dowolne słowa i proś malucha o dobranie jak najwięcej liczby rymujących się wyrazów! Domek – kotek – płotek – młotek etc.
• Uczcie się wierszyków, piosenek, rymowanek! Zapamiętujcie ulubione cytaty z książek! Powtarzajcie imiona bohaterów ostatnio czytanych tekstów!
• Zagrajcie w memory! To dobrze znana i prosta gra polegająca na zapamiętywaniu układu kart z różnymi obrazkami i szukaniu par! Spróbujcie dopasować ją do wieku dziecka, np. poprzez sięgnięcie po karty o tematyce bliskiej malcowi. Kapitan Nauka poleca przykładowo serię kart memory dla dzieci od 3. roku życia: Dinozaury, Kociaki, Lamy i alpaki czy Ocean!
• A może quizy? Zwłaszcza młodsze dzieci szkolne docenią zabawy z quizami, zwłaszcza jeśli będą dotyczyły one tematów szczególnie atrakcyjnych dla uczniów, np. kosmosu, zwierząt, koni i kucyków czy kotków!
• Doskonałym ćwiczeniem pamięci są także zabawy matematyczne. Wykonywanie różnych działań w głowie trenuje naszą zdolność zapamiętywania informacji. Polecamy tutaj zwłaszcza takie gry matematyczne, jak np. Żaby czy kraby?, Licz dobrze, bobrze lub Kumaci piraci!