Zabawy poprawiające koncentrację u dzieci. Cz. 2

Koncentrację u przedszkolaków i młodszych uczniów znakomicie poprawiają gry i zabawy związane z aktywizowaniem pamięci, logicznego myślenia, uwagi oraz orientacji przestrzennej. Przedstawione poniżej propozycje przykładowych aktywności zostały podzielone na cztery bloki. Warto skorzystać z podpowiedzi i wymyślać z dzieckiem własne warianty zabaw, a efekty w postaci poprawy umiejętności skupienia się nawet w trudnych warunkach będą na pewno zauważalne.

1. Ćwiczenia trenujące pamięć

Trening pamięci to jeden z podstawowych czynników poprawiających koncentrację uwagi i efektywne uczenie się.

• Sekwencje – zabawy, które wymagają odkrycia reguły wyznaczającej kolejność, w jakiej pojawiają się przedmioty.

• Ciągi obrazkowe – zabawa polegająca na zapamiętywaniu kolejności, w jakiej ułożone są karty obrazkowe lub wyrazy umieszczone na awersie kart.

• Gry słowne – celem graczy jest zapamiętanie jak największej liczby wyrazów (to również doskonałe ćwiczenie uważnego słuchania ze zrozumieniem). Polegają na uzupełnianiu zdania o kolejne elementy, np. Na podwórku można bawić się w chowanego. Na podwórku można bawić się w chowanego i berka. Na podwórku można bawić się w chowanego, berka i klasy. Ważne, by za każdym razem powtarzać całe zdanie, zwracając uwagę na kolejność słów. Aby ułatwić dziecku to zadanie, można wykorzystywać kartoniki z dowolnej gry obrazkowej, układając je we właściwej kolejności.

• Memory – tradycyjna gra, w której szuka się takich samych par obrazków. Można wykorzystać też wersję trudniejszą i wyszukiwać subtelne różnice między ilustracjami.


Gry Memory

• Trening uważnego patrzenia – przygotowanie z pamięci szkicu własnego pokoju z uwzględnieniem dokładnej lokalizacji znajdujących się w nim przedmiotów (zabawa powinna odbywać się w innym pomieszczeniu lub na zewnątrz). Następnie wykonanie kolejnego szkicu uwzględniającego poprawki po uważnym przyjrzeniu się pokojowi.

2. Gry logiczne

Zabawy mające proste zasady, wymagające dużego skupienia i czasu.

• Domino – zabawy zarówno w wersji klasycznej z kropkami, jak i domina obrazkowe, które polegają np. na przyporządkowywaniu liczb do rysunków przedstawiających ilość dowolnych obiektów lub łączeniu obrazków według tego samego kryterium (np. zwierząt tego samego gatunku lub mających wspólną cechę).

Domino obrazkowe

• Rebusy – wszelkiego rodzaju łamigłówki i kody wymagające odczytania hasła zaszyfrowanego za pomocą rysunków lub znaków.

• Sudoku – łamigłówki, które należy uzupełnić liczbami od 1 o 9, tak aby w każdym wierszu, kolumnie i pogrubionym kwadracie znalazło się po jednej cyfrze.

3. Ćwiczenia usprawniające kierunkową orientację

Zabawy kształcące umiejętność podążania za instrukcją, koordynację wzrokowo-ruchową oraz orientację przestrzenną.

• Dorysowywanie obiektów zgodnie z instrukcją

• Rysowanie lustrzanych odbić

• Rozwiązywanie labiryntów i plątaninek

Bazgraki

4. Ćwiczenia aktywizujące uwagę

Techniki aktywizujące umysł, których celem jest zwiększanie zaangażowania w wykonywanie zadań.

• Zabawy głosem – wymyślanie i powtarzanie zabawnych zdań z różną intonacją (można dołączyć do tego gestykulację i robić śmieszne miny)

• Łańcuchy wyrazowe – wyodrębnienie pojedynczych wyrazów z ciągu liter, np.: Gdyjestbardzosmutnotokochasięzachodysłońca lub w wersji trudniejszej wyodrębnione nazwy łączy się z rysunkami, które je przedstawiają.

• Zabawy obserwacyjne – zadawanie jak największej liczby pytań do pełnej szczegółów ilustracji, np. Jak to możliwe...? Skąd wiadomo, gdzie znajdują się bohaterowie? Kiedy wyszli do...? Po co im ten bagaż? Gdzie ukrył się...? Dlaczego to zrobili?

Zapraszamy również do lektury artykułu pt. Jak ćwiczyć z dzieckiem umiejętność skupienia uwagi. Cz. 1, w którym była mowa o tym, jak rozpoznać, że dziecko ma kłopoty z koncentracją, oraz jakie podstawowe techniki koncentracji zastosować, aby mu pomóc.

Bibliografia:

Biela A., 100 zabaw z detektywem Motywem. Poradnik dla opiekunów, Edgard, Warszawa 2016.
Forzpańczyk A., Koncentracja. Skuteczny trening skupiania uwagi, Edgard, Warszawa 2015.
Janiszewska B., Wspomaganie koncentracji i nie tylko, Seventh Sea, Warszawa 2007.
Sosin I., Koncentracja. Ćwiczenia i karty pracy do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, Warszawa 2014.

Autorka:

Monika Biaduń – pedagog, absolwentka doktoranckich studiów pedagogicznych, recenzentka merytoryczna publikacji edukacyjnych dla dzieci. Zwolenniczka holistycznego podejścia do rozwoju dziecka i pasjonatka metod edukacji alternatywnej. Entuzjastka kreatywnych zabaw, które rozbudzają dziecięce zainteresowania i wyobraźnię oraz wspierają samodzielne myślenie.