- today
- label Nauka przez zabawę
- favorite 0 polubień
- remove_red_eye 267 odwiedzin
- comment 0 komentarzy
Spis treści:
1. Gry kooperacyjne dla dzieci – co to takiego?
2. Zalety kooperacyjnych gier edukacyjnych
3. Najlepsze gry kooperacyjne planszowe – propozycje Kapitana Nauki
3.1. Miś i pszczoły. Gra kooperacyjna (3–8 lat)
3.2. Szalone porządki. Gra edukacyjna (3–6 lat)
3.3. Leśny bal. Gra logopedyczna (3–7 lat)
3.4. Zakodowany zamek. Gra na kodowanie (4–10 lat)
3.5. Zakodowana wieża. Gra na kodowanie (5+ lat)
O korzyściach płynących z wykorzystania gier planszowych w edukacji powiedziano już sporo. I bardzo dobrze, bo to temat ważny i potrzebny! Nie od dzisiaj wiadomo, że dobra zabawa, miły nastrój i unoszący się nad graczami duch rywalizacji są niezwykle stymulujące dla procesów poznawczych.
A co, gdyby pozwolić owemu duchowi rywalizacji na moment się ulotnić? Czy wtedy gry – choćby tradycyjne planszówki edukacyjne – nadal zachowałyby swoje walory? Zapraszamy do przeczytania kilku uwag na temat gier kooperacyjnych dla dzieci! Wyjaśniamy, o co tak naprawdę w nich chodzi, czym różnią się od tradycyjnych gier planszowych i czego właściwie uczą dzieci.
Gry kooperacyjne dla dzieci – co to takiego?
Gry mogą być oparte na różnych typach interakcji pomiędzy uczestnikami, zasadniczo są to: rywalizacja, kompromis i współpraca. Właśnie ten ostatni typ interakcji jest podstawą gier kooperacyjnych. Zawodnicy muszą ze sobą ściśle współpracować, negocjować rozwiązania i podejmować decyzje grupowo. Dzieciom w przeważającej większości oferowano dotąd gry koncentrujące się na rywalizacji, na wyścigu do mety czy zdobywaniu jak największej liczby punktów/kart/żetonów itd. To jednak wyjątkowo wymagający sposób gry, zwłaszcza dla dzieci w wieku przedszkolnym, które nie mają jeszcze narzędzi do radzenia sobie z frustracją związaną z przegraną i dopiero rozwijają swoje kompetencje społeczne.
Gry kooperacyjne wyróżniają się m.in. następującymi cechami:
• przed drużyną graczy stoi wspólny cel (często w formie zewnętrznego zagrożenia, np. ducha czy jakiegoś niesfornego stworzonka, celem może być też np. dotarcie do wyznaczonego punktu przed postacią ze świata gry itp.),
• osiągnięcie wyznaczonego celu jest możliwe wyłącznie dzięki współpracy WSZYSTKICH graczy, żaden z nich nie może zostać wykluczony czy pominięty w podejmowaniu decyzji (na przykład ze względu na wiek),
• żaden gracz w toku rozgrywek nie może zostać wyeliminowany (nie może „odpaść”),
• ostateczny wynik gry dotyczy całej drużyny, nie ma indywidualnych zwycięzców i przegranych,
• najczęściej w grze istnieje wiele form współpracy i wzajemnego pomagania sobie.
Zalety kooperacyjnych gier edukacyjnych
Czego uczą gry kooperacyjne? Dlaczego warto zmienić przyzwyczajenia i rozstać się – choćby na chwilę – z rywalizacją? Oto wybrane zalety gier opartych na współpracy:
• Jak sama ich nazwa wskazuje, gry kooperacyjne uczą współpracy, a zatem są niezwykle ważnym wsparciem rozwoju społecznego każdego dziecka, które ma okazję przekonać się w praktyce, na czym polega wymiana umiejętności i pomysłów, nauczyć się brania odpowiedzialności za własne decyzje i przestrzegania reguł, które organizują życie całej grupy.
• W grach opartych na współpracy dzieciom łatwiej skupić się na wykonywanych zabawach i zadaniach, nie są pochłonięte wyścigiem o najlepszą pozycję na mecie, bardziej wciąga je wspólne główkowanie nad rozwiązaniem i dzielenie emocji z innymi. Dzięki temu najmłodsi mogą się przekonać, że w ich wysiłkach poznawczych czy rozwojowych nie zawsze najważniejszy jest efekt, czy porównywanie się z innymi, lecz – sam proces dochodzenia do wybranego celu i satysfakcja płynąca z próbowania. To osłabienie aspektu rywalizacyjnego w zabawie odgrywa szczególną rolę w przypadku kooperacyjnych gier edukacyjnych, zwłaszcza tych, które mają za zadanie zaznajomić dzieci z konkretną porcją wiedzy z danej dziedziny, np. historii czy przyrody. Konkurowanie i związanie z nim silne emocje nie przysłaniają wówczas prezentowanych informacji.
• Badania pokazały, że zaangażowanie w zabawę opartą na współpracy może przyczynić się do zredukowania zachowań agresywnych wśród dzieci (także w przyszłości), a z pewnością – wzmacnia tendencję do wchodzenia w pozytywne i bezpieczne relacje z innymi, oparte na chęci do dzielenia się i wymieniania swoimi zasobami [1].
• Gry kooperacyjne są chyba najlepszym pomysłem na grę rodzinną – łączą członków rodziny z różnych pokoleń, o odmiennych umiejętnościach i zasobach. Zarówno dzieci (w różnym wieku!), jak i na przykład osoby starsze nie poczują się pominięte we wspólnej zabawie, bo wszyscy stanowią część jednej drużyny i ich udział jest jednakowo ważny do osiągnięcia grupowego sukcesu.
• Dzięki grom kooperacyjnym dzieci łatwiej odkrywają swoje mocne strony, mogą przekonać się, jakie istotne wartości wnoszą do grupy i poczuć pewność siebie wynikającą z ich unikalnych predyspozycji, a nie chwilowego przecież zwycięstwa w rywalizacji z innymi dziećmi. Pozwoli im to (również w dorosłym życiu) nie opierać własnego poczucia wartości na zewnętrznych okolicznościach.
• Gry kooperacyjne uczą dojrzałych i zdrowych strategii radzenia sobie z porażkami i zwycięstwami – każdy z tych rezultatów jest tutaj bowiem przeżywany w grupie, może być dyskutowany, a więc przepracowywany wspólnym wysiłkiem. Dziecko ma ponadto okazję dowiedzieć się, że emocje związane np. z porażką nie są wyłącznie jego udziałem i że inni przechodzą przez podobne doświadczenia. Kolektywna radość z osiągnięcia celu może także pokazać dziecku, że źródłem poczucia sukcesu niekoniecznie musi być satysfakcja z prześcignięcia innych, przekonanie o „byciu lepszym”.
• Gry planszowe kooperacyjne niosą także większy niż gry oparte na rywalizacji potencjał do integrowania dzieci, co ma szczególne znaczenie zwłaszcza w grupach zróżnicowanych narodowościowo, etnicznie czy wyznaniowo.
• Gry wymagające współpracy to nie tylko świetna zabawa, lecz także skuteczny sposób na relaks, który wynika z wyciszenia negatywnych i gwałtownych emocji powodowanych wyścigiem.
• Gry kooperacyjne uczą, że dążenie do celu może być radością i wartością samą w sobie, co z kolei przełoży się na wzrost motywacji dziecka do nauki i zachęci do samodzielnego rozwoju.
Najlepsze gry kooperacyjne planszowe – propozycje Kapitana Nauki
Z Kapitanem Nauką możecie grać w planszowe gry kooperacyjne! W ofercie znajdziecie aż 5 gier, które obok tradycyjnego wariantu rywalizacyjnego oferują też możliwość kooperacji, a także 1 grę o wyłącznie kooperacyjnym sposobie zabawy! Poznajcie je wszystkie!
Miś i pszczoły. Gra kooperacyjna (3–8 lat)
W tej grze bez współpracy absolutnie nic nie wskóracie, bo Miś i pszczoły należy wyłącznie do kategorii kooperacyjnych gier planszowych! Gracze stanowią jedną, zwartą drużynę, a ściślej mówiąc – rój wesołych pszczółek, które nie bez przyczyny przecież uchodzą za wzór współpracy! Gracze-pszczółki pracują zespołowo, aby zdobyć antałki pysznego miodku, zanim dobierze się do nich łakomy miś-sprinter!
Polem waszego działania jest piękna plansza – w jej centralnej części znajduje się kwiatowa łąka, a okalająca ją dróżka to szlak naszego misia! Kręcicie kołem, aby wylosować pole z Waszym ruchem (kolory) oraz ruchem misia! Musicie w przemyślany sposób układać żetony z pszczołami na kwiatkach w wylosowanych na kole kolorach, aby ułożyć poziomy lub pionowy rząd trzech żetonów z pszczółkami. Daje Wam to plaster miodu! Musicie zebrać wszystkie, zanim miś dotrze do leśnej barci! Trzeba się tu wykazać myśleniem strategicznym oraz przewidywalnością! To przyjemna i urokliwa rodzinna gra planszowa, która sprawdzi się zwłaszcza, jeśli na pokładzie są młodsze dzieci, na przykład 3- i 4-latki, które nie w pełni jeszcze radzą sobie z blaskami i cieniami wygrywania i przegrywania.
Szalone porządki. Gra edukacyjna (3–6 lat)
To pełna emocji rodzinna gra planszowa, która daje Wam trzy możliwości zabawy: wariant rywalizacyjny, wariant kooperacyjny (i jednoosobowy) oraz grę memory.
W wariancie kooperacyjnym gracze jednoczą się we wspólnym celu – jest nim zmiecenie niesfornych kłębków kurzu z planszy oraz uporządkowanie porozrzucanych przedmiotów!
Gracze wybierają jedną z dostępnych plansz oraz dowolną z czterech mioteł, a także 20 dowolnych żetonów z przedmiotami, 6 żetonów z kłębkami kurzu oraz 2 żetony z miotłami. Każdy gracz w kolejnej turze odkrywa jeden żeton – jeśli jest na nim przedmiot tego samego rodzaju, jak w szafce jego drużyny, to odkłada go do skrzyni, a jeśli kłębek kurzu – to może go zmieść z planszy któryś z kolejnych graczy w następnych turach, jeśli uda mu się wylosować żeton miotły.
Gracze wygrywają, jeśli zdołają uporządkować swoją planszę i wrzucić do skrzyni 4 przedmioty, nim 3 kłębki nieźle nabałaganią i znajdą się na ich planszy. To świetna gra kooperacyjna, która nie tylko uczy współpracy, lecz także – rozwija koordynację oko-ręka, uczy myślenia logicznego i spostrzegawczości, a przy tym jest nie lada treningiem pamięci!
Leśny bal. Gra logopedyczna (3–7 lat)
To niesamowita gra kooperacyjna, bo stanowi w gruncie rzeczy... grę logopedyczną! Zwierzątka urządzają w lesie przyjęcie! Wśród zaproszonych gości są dzieci! Grają w jednej drużynie, poruszając się po planszy pionkiem wiewióra Ogonka. Ich wspólnym celem jest dotarcie do stołu, przy którym odbędzie się poczęstunek (meta), a największe zagrożenie dla powodzenia tej akcji stanowi… psotna wiewiórka Kitka!
Po drodze wszyscy gracze muszą wykonywać zadania! I nie są to zadania byle jakie – to opracowane we współpracy z logopedą zabawy aktywizujące całą buzię, język i ciało! Dzieci są zapraszane do radosnych wygłupów, skakania, tańczenia, wydawania śmiesznych odgłosów czy mlaskania! Świetna gra kooperacyjna dla dużych i małych, pozwoli się rozruszać, dobrze zabawi i dostarczy radości i okazji do szaleństw i harców w bezpiecznej atmosferze!
Zakodowany zamek. Gra na kodowanie (4–10 lat)
To niesamowita kooperacyjna gra edukacyjna, która wprowadzi dzieci do nauki kodowania poza środowiskiem komputerowym! Dzieci muszą tutaj ze sobą ściśle współpracować: wcielają się w postać Czarodzieja i prowadzą go do ukrytych w zamku skarbów. Ich wrogiem jest straszny duch, który nieubłaganie zmierza na szczyt zamkowej wieży. Gracze rozwijają umiejętności kooperacyjne, myślenie strategiczne i logiczne oraz zdolność przewidywania konsekwencji swoich ruchów. Posługują się kartami ruchu, aby stworzyć odpowiednią sekwencję, czyli tor ruchu Czarodzieja. Świetna gra kooperacyjna dla tych, którzy pragną rozwijać kompetencje przyszłości u swoich dzieci!
PS: Wasza ulubiona gra kooperacyjna (ponad 30 000 sprzedanych egzemplarzy Zakodowanego Zamku!) teraz dostępna jest także w edycji specjalnej!
Zakodowana wieża. Gra na kodowanie (5+ lat)
Kolejna pełna magii, niesamowita gra kooperacyjna! Podobnie jak Zakodowany zamek uczy dzieci podstaw kodowania (offline), a więc tworzenia zrozumiałych komunikatów i sekwencji (w tym wypadku: sekwencji ruchów). Po otwarciu wrót Zakodowanej wieży o sukcesie graczy przesądza już tylko umiejętność współpracy! Aby zakodować ruchy Czarodzieja, wykorzystać możliwości, jakie dają sekretne przejścia, a przy tym umknąć pałętającym się po zaułkach baszty duchom, trzeba naprawdę intensywnie rozwijać umiejętności kooperacyjne!
To idealna gra kooperacyjna dla maniaków nowych technologii i świata komputerów – jej zaletą jednak pozostaje – może i trochę paradoksalnie – pełna analogowość!
***
A jeśli wraz z dzieckiem lubicie czasem zaznać odrobiny emocji, które wyzwala w nas z reguły rywalizacja, lecz nie chcecie ze sobą bezpośrednio konkurować, to gra edukacyjna Bazgraki czytają. Gra edukacyjna (3–7 lat) jest dla Was! Wśród kilku wariantów rozgrywek znajdziecie taki, w którym w szranki stają dwie grupy: brykające Bazgraki oraz urocze Zwierzaki, a gracze pomagają im jedynie zbierać punkty. To świetna zabawa w emocjonującej, lecz bezkonfliktowej formie, dzięki której dzieci uczą się czytać!
A jaka jest Wasza ulubiona gra kooperacyjna od Kapitana Nauki?
Jeśli potrzebujecie więcej informacji, jak mądrze wykorzystywać kooperację, rywalizację i współzawodnictwo do rozwoju dziecka, to koniecznie przeczytajcie artykuł Rywalizacja czy kooperacja? – jak wspierać rozwój społeczny dziecka na naszym blogu!
-25%
Zakodowany zamek. Gra na kodowanie. Edycja specjalna
Źródła:
[1] Zob. m.in.: A. K. Bay-Hinitz, R. F. Peterson, H. R. Quilitch, Cooperative games: a way to modify aggressive and cooperative behaviors in young children, "Journal of Applied Behavior Analysis" 1994, nr 27(3), s. 435–446.
Inne:
N. Wajda, Gry kooperacyjne na zajęciach języka obcego dla przedszkolaków, „Homo Ludens” 2014, nr 1 (16), s. 199–214.
Komentarze (0)